Po dwuletniej przerwie w Pamiątkę Reformacji dnia 31 października br. podczas uroczystego nabożeństwa w kościele ewangelicko-augsburskim Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach wręczone zostały Śląskie Szmaragdy. Tegorocznymi laureatami zostali: dyrygent prof. Mirosław Jacek Błaszczyk oraz historyk mgr Władysława Magiera. Wyróżnienie Śląski Szmaragd przyznawane jest wybitnym przedstawicielom Śląska za szczególne osiągnięcia w dziedzinie ekumenizmu, tolerancji i pojednania między narodami.
Nagrody przyznawane są corocznie. Wręczane są podczas uroczystego nabożeństwa w Święto Reformacji obchodzone w rocznicę przybicia przez ks. dra Marcina Lutra w 1517 roku 95 tez na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze. Pandemia po raz pierwszy spowodowała przerwę w udzielaniu wyróżnień. Nagrody wręczane są dwom osobom ze Śląska, jednej wyznania ewangelickiego, a drugiej spoza tego Kościoła.
Dyrygent i kompozytor
Mirosław Jacek Błaszczyk ukończył studia na Wydziale Wychowania Muzycznego Akademii Muzycznej w Katowicach. Naukę kontynuował na Wydziale Teorii, Kompozycji i Dyrygentury w klasie prof. Karola Stryi. W 1986 roku został dyrygentem Państwowej Filharmonii Śląskiej oraz dyrektorem artystycznym Państwowej Orkiestry Symfonicznej w Zabrzu. W 1990 r. mianowany dyrektorem naczelnym i artystycznym Państwowej Filharmonii w Białymstoku. W 1993 r. odbył stypendium w Los Angeles. W latach 1996-98 pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii Poznańskiej. Od maja 1998 r. jest dyrektorem artystycznym Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Był głównym dyrygentem Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Porto (Portugalia) w latach 1999-2002. W 2002 r. poprowadził koncert z udziałem Nigela Kennedy‚ego oraz Sinfonii Varsovii. W roku 2003 był jurorem i dyrygentem na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Maroku i VII Międzynarodowym Konkursie Dyrygentów im. G. Fitelberga w Katowicach. W 2005 r. dyrygował m.in. na festiwalu w La Chaise-Dieu i na Festiwalu Berlioza w La Cote-Saint-André we Francji. W 2006 r. dyrygował gościnnie narodowymi orkiestrami Stanów Zjednoczonych (National Philharmonic), Litwy i Łotwy. Współpracuje m.in. z Sinfonią Varsovią, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, Cappellą Bydgosiensis, Filharmonią Rybnicką. Jest autorem hejnału miasta Rybnik.
Historyk i publicystka
Cieszynianka Władysława Magiera jest aktywną zborowniczką parafii przy kościele Jezusowym na Wyższej Bramie. Jest członkiem Synodu Diecezjalnego Diecezji Cieszyńskiej. Jako historyk najchętniej skupia się na problematyce Śląska Cieszyńskiego i ewangelicyzmu na naszym terenie. Członkom naszego Kościoła może być znana z komentowanych spacerów po Cieszynie, jakie prowadziła podczas Dni Ewangelickich organizowanych przez ŚKEAW, a także prelekcji dotyczących zasłużonych postaci, zwłaszcza wyznania ewangelickiego.
Ojciec pani Władysławy pochodził z Suchej Górnej. Po II wojnie światowej przeprowadził się z żoną do Hażlacha. Pani Władysława jest absolwentką Uniwersytetu Śląskiego na kierunku historia. Pracowała w Instytucie Historii tejże uczelni, a później jako nauczycielka w Zespole Szkół Rolniczo-Technicznych w Cieszynie.
Jest aktywna w zarządzie głównym Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym (koło Przewodników Beskidzkich i Terenowych w Cieszynie), Stowarzyszeniu Uniwersytet Trzeciego Wieku w Cieszynie i (jako wiceprezydentka) Międzynarodowej Organizacji Soroptimist International Klub w Cieszynie, a także Polskim Związku Kulturalno-Oświatowym w Republice Czeskiej. Należała do Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych w Cieszynie. W 2010 zainicjowała współpracę z Kongresem Polaków w Republice Czeskiej. Od 1978 należy do Związku Nauczycielstwa Polskiego. Była m.in. przewodniczącą koła. Po przejściu na emeryturę jest członkinią sekcji emerytów i rencistów w oddziale cieszyńskim.
Jest autorką turystycznego szlaku po obu stronach rzeki Olzy (Cieszyński Szlak Kobiet) i jedną z inicjatorek utworzenia Uliczki Cieszyńskich Kobiet oraz tablic informacyjnych w Cieszynie poświęconych kobietom. Opublikowała książki biograficzne o kobietach Śląśka Cieszyńskiego i artykuły dotyczące postaci związanych z Ziemią Cieszyńską. Regularnie publikuje w lokalnej prasie i na internetowych lokalnych portalach. Odbyła szereg spotkań popularyzujących lokalną historię Śląska Cieszyńskiego, także w Republice Czeskiej. Zainicjowała przygotowany przez Telewizję Polską film dokumentalny „Uliczka cieszyńskich kobiet”. Na stałe współpracuje z Radiem Katowice (audycje „U Polaków za Olzą” i „Czy to prawda, że…”) oraz redakcją polskojęzycznych „Wydarzeń” (a zwłaszcza audycji ekumenicznej „Głos Chrześcijan”) Czeskiego Radia Ostrawa. Jest autorką wystaw plenerowych o śląskich kobietach, kultywuje tradycje lokalne (m.in. kulinarne i językowe), popularyzuje strój cieszyński. Jest członkinią jury konkursów wiedzy o regionie organizowanych dla młodzieży w polskim i Czeskim Cieszynie, sama też uczestniczyła w konkursach, np. w 2016 w III Ogólnopolskim Konkursie Krasomówczym o tytuł „Przewodnik – Krasomówca”, w którym zajęła IV miejsce. Brała udział w ponownym wydaniu bestsellerowej książki kucharskiej „Kuchnia Śląska Cieszyńskiego czyli wybór przepisów kulinarnych Emilii Kołder”.
Sukcesem zakończyły się jej działania, by Kongres Polaków w Republice Czeskiej ogłosił rok 2012 rokiem Józefa Kiedronia. Przygotowała poświęconą mu broszurę, poza tym zainicjowała zbiórkę publiczną, dzięki której w Cieszynie w 2011 odsłonięto tablicę upamiętniającą Zofię Kirkor-Kiedroniową i jej męża. Wraz z Kongresem Polaków zorganizowała sesję naukową poświęconą Kiedroniowi. W 2017 była członkinią komitetu obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości w Cieszynie. Jest mężatką, ma jednego syna.
Autorka powieści
Na temat publikacji pani Władysławy wiele można by pisać i mnóstwo z nich wymieniać. Jak sama mówi, miały one jednak charakter lokalny; czytane i znane są na naszym terenie, i to przez osoby interesujące się historią naszego regionu. Studiując pamiętniki żony ministra Kiedronia Zofii doszła do wniosku, że należałoby przybliżyć historię tego na wskroś ekumenicznego małżeństwa i spopularyzować dzieje Śląska Cieszyńskiego oraz naszych wzajemnych stosunków międzywyznaniowych szerszemu kręgowi odbiorców. Także tym z nich, którzy nigdy nie sięgnęliby po opracowanie historyczne, za to po dobrą powieść jak najbardziej…
Jak wyraziła się w rozmowie na antenie „Głosu Chrześcijan” pani Władysława, poszła śladem swojej krewnej z Suchej Górnej, pani Danuty Chlup, która „przetarła szlaki” w polskich wydawnictwach i postanowiła napisaną przez siebie powieść historyczną wydać w tym samym co ona wydawnictwie Novae Res. Dołączyła tym samym do grona autorek uprawiających ten gatunek literacki, jakże dziś popularny i lubiany przez czytelników (wspomniana Danuta Chlup czy Karin Lednická). Powieść historyczna stała się bowiem znakomitą formą popularyzacji skomplikowanych, a jakże ważnych dziejów naszego regionu, które miały wpływ na kształtowanie państwowości i formowanie społeczeństw.
Licząca 398 stron powieść „Wspomnienia Zofii” po raz pierwszy ujrzała światło dzienne na rozdaniu Śląskich Szmaragdów. Powstała na podstawie wspomnień zapalonej działaczki i publicystki, później członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, żony pochodzącego z Błędowic inż. Józefa Kiedronia, inżyniera górniczego, dyrektora kopalń, później w latach międzywojennych ministra przemysłu i handlu, któremu Polska zawdzięcza m.in. połączenie kolejowe Górnego Śląska z Warszawą i Gdynią, człowieka który następnie odbudowywał przemysł hutniczy w Chorzowie i Siemianowicach.
„W życiu chodzi o to, aby coś znaczyło, aby pozostawić po sobie ślad. To prawda, że rodzimy się tylko raz, jednak ile razy można zaczynać życie od nowa? Zofia Kirkor-Kiedroniowa, polska działaczka społeczna i nauczycielka, zmagała się z tym wyzwaniem niejednokrotnie. Zesłanie na Syberię, dramat śmierci najbliższych w Krakowie, trudna decyzja o przeprowadzce na Śląsk Cieszyński… Niemymi świadkami tych wszystkich wydarzeń są tomy pamiętników spisywanych przez Zofię. To właśnie na ich podstawie Władysława Magiera snuje gęstą od emocji opowieść, w której na tle historycznej zawieruchy przeplatają się wzloty i upadki, radości i tragedie, miłość i żałoba”. „Wspomnienia Zofii” to także niezwykłe źródło wiedzy o czasach minionych, o odradzaniu się polskiej państwowości, o emancypacji, ekumenicznym współżyciu na co dzień (Zofia była katoliczką, jej pierwszy mąż Dymitr Kirkor wyznania prawosławnego, drugi mąż Józef był naturalnie ewangelikiem), a także o życiu Polaków na przełomie XIX i XX wieku. Życiu pełnym wiary w lepsze jutro mimo całej jego nieprzewidywalności…
W czwartek 10 listopada br. odbędzie się pierwsze spotkanie autorskie promujące „Wspomnienia Zofii” po naszej stronie granicy. Takich spotkań mogłoby po czeskiej stronie odbyć się wiele, ponieważ przeważająca część akcji książki rozgrywa się na naszych terenach: państwo Kiedroniowie przez większość tego okresu mieszkali w Dąbrowie, częściowo też w Ostrawie. Właściwie to bohaterka powieści, która właśnie pisała swoją pracę naukową w Paryżu na Sorbonie, nie bardzo chciała się „zakopać w jakiejś dziurze na Śląsku”. Przeżyła tutaj zresztą niejeden „szok kulturowy”. Jak mówi autorka powieści, Zofia „bała się Dąbrowy, bała się zadymienia i zapylenia, obawiała się, że dzieci nie będą miały czym oddychać, nie podobały jej się szare dymy kominów, ale już po roku jeździła specjalnie do Cieszyna, gdzie współpracowała z redakcją polskich czasopism, trzecią klasą kolei – żeby spotykać się po drodze z miejscowymi Polakami i wysłuchiwać ich bolączek” (aby „zamiast względnie eleganckich Niemców mieć za towarzyszy podróży polskich górników i robotników”, jak sama opisuje w pamiętnikach). Ta ziemia przyrosła jej do serca, wywalczyła wraz z mężem powstanie szkoły sztygarów o bardzo wysokim poziomie nauczania w Dąbrowie, a także Gimnazjum Juliusza Słowackiego w Orłowej. Zajmowała się na szeroką skalę czymś, co dziś nazwalibyśmy foundraisingiem, bo dzięki jej zbiórkom i nieustannemu przypominaniu w Polsce o zaolziańskim Śląsku Cieszyńskim polskie organizacje mogły tu w ogóle działać i mogły funkcjonować polskie szkoły.
Na spotkanie autorskie z panią Władysławą Magierą i promocję książki „Wspomnienia Zofii” zapraszamy dnia 10.11.2022 r. do Hawierzowa Suchej Średniej, do sali domu zborowego ŚKEAW, na godz. 16:00. Można będzie posłuchać o tym, jak powstawała powieść oraz zakupić jej egzemplarz opatrzony dedykacją i autografem autorki. Serdecznie zapraszamy!
jak
Nejnovější komentáře