Nezapomeneme!

V sobotu 18. září 2021 se v Českém Těšíně konala vzpomínka 80/81 let Katyňského zločinu pod záštitou Generální konzulky Polské republiky v Ostravě Izabelly Wołłejko-Chwastowicz. Po bohoslužbách v římskokatolickém kostele Nejsvětějšího srdce Ježíšova v Masarykových sadech se účastníci přesunuli pod památník obětem druhé světové války na Kontešinci, kde za přítomnosti čestné stráže Reprezentační jednotky Polské armády, představitelů senátu Polské a České republiky, zástupců polské státní administrativy a vedení města Cieszyna měl místo pietní akt. Jeho součástí byly písně mužského sboru Gorol MK PZKO v Jablunkově pod vedením prof. A. Suchanka, pozastavení nad slovem Božím, modlitba a požehnání včetně položení květů u tabule se jmény katyňských obětí.

Setkání pak pokračovalo v sále Kulturního a společenského střediska Střelnice, kde zazněly proslovy hostů, za přínos pro uvědomování naší společnosti o katyňském zločinu byli rozhodnutím polského prezidenta Andrzeja Dudy vyznamenaní Wanda Firlová a Jindřich Wranik. Akt provedla konzulka Izabella Wołłejko-Chwastowicz, pozdravy od polského prezidenta předal senátor ČR doc. Jiří Cieńciała, CSc. Koncert mužského pěveckého sboru Gorol doplnil kulturní program v provedení herců Polské scény Těšínského divadla. Účastníci mohli zhlédnout výstavu „Katyň – paměť polského národa“ připravenou vedoucím Dokumentačního střediska Kongresu Poláků Marianem Steffkem, na základě materiálů již nežijícího prof. Měčislava Boráka. Výstava v nejbližším období poputuje do Sněmu a Senátu Polské republiky a pak do Katyňského muzea ve Varšavě.

Oslavy „80 let Katyňského zločinu – nezapomeneme“ se měly původně konat v roce 2020. Žel, epidemie koronaviru zhatila plány pořadatelů, a dokonce i přesunutí akce až na poslední čtvrtletí roku se ukázalo jako nemožné. Proto se vzpomínka 80. a zároveň 81. výročí konala teprve letos. Katyňská rodina čítá aktuálně 52 členů; původní počet členů z roku založení sdružení 1991 (téměř 160 osob) se postupně zmenšuje z důvodu jejich vysokého věku a zdravotního stavu. V květnu 2020 odešla na věčnost poslední ze zakladatelů a mnohaletá členka výboru Katyňské rodiny v ČR Stanisława Ryłko, v říjnu zemřel také její bratr a dlouholetý předseda výboru Józef Pilich. V čele sdružení stojí nyní Jan Ryłko a Halina Pijarska, dcera zesnulého předsedy J. Pilicha.

Katyňský zločin je označení pro povraždění polských válečných i civilních zajatců vězněných v sovětských koncentračních táborech, které provedla NKVD v roce 1940. Povražděno bylo přibližně 22 000 mužů – zejména důstojníků a příslušníků inteligence. Hlavní vraždění bylo koncentrováno na třech místech (Katyň, Kalinin a Charkov), kde byli zabíjeni hlavně důstojníci, na řadě dalších míst byli v téže době po menších skupinkách povražděni další příslušníci inteligence. Další řádově tisíce lidí byly povražděny v roce 1941.

Fragmenty poselstwa biblijnego spod pomnika na Konteszyńcu

Hasła na dzień 18 września 2021: „Niech Pan rozpromieni nad tobą swoje oblicze i niech ci okaże miłosierdzie.” (4 Mż 6,25) – „Rzekł do uczniów Jezus: Pokój wam! Jak Ojciec mnie posłał, tak i Ja was posyłam.” (J 20,21)

(…) Słowo na dziś rozpaliło promyk nadziei w naszych sercach. Bo kiedy indziej potrzebujemy bardziej owego promyczka pociechy aniżeli znajdując się w żałobie, wspominając bliskich, rozmyślając o strasznych czasach, jakie w historii się powtarzają i zdumiewając nad ludzką podłością i okrucieństwem? „Niech Pan rozpromieni nad tobą swoje oblicze i niech ci okaże miłosierdzie”. Potrzebujemy tego miłosierdzia. Zmiłowania i łaski. O ich wartości przekonuje się człowiek najpewniej dopiero stając twarzą w twarz śmierci, cierpieniu człowieka obok, który wskutek poniżenia i okrutnego obchodzenia się z nim staje się cieniem, a za chwilę go nie będzie… W takich chwilach nasi przodkowie pokrzepiali się wersetami przechowanymi w sercu, w pamięci, ze Słowa Bożego, a ich duchowni niczym Mojżesz i Aaron nad ludem Starego Przymierza, wyszeptywali słowa tego błogosławieństwa nad współbraćmi niedoli, ufając obietnicy Boga, który zaraz dalej zapewnia: „Tak będą wzywać imienia mojego nad synami mojego ludu, a Ja będę im błogosławił” (w. 27).

I cóż? Nie spełniło się błogosławieństwo? Z pewnością nie tak, jak my ludzie byśmy chcieli. Pohańbionych przez wroga i pozbawionych imienia na wiele lat, Bóg obdarza chwałą w nowej rzeczywistości, którą i dla nas przygotował. A nam dziś mówi o pokoju. Pokój wam – nie lękajcie się! Najczęściej wypowiada te słowa Jezus po swym zmartwychwstaniu, uświadamiając nam, że ostateczny wróg został pokonany, choć my tego nie umiemy pojąć, bo to coś, z czym dotąd nie mogliśmy mieć doświadczenia. Tak jak go nie mieliśmy ze swoim narodzeniem na ten świat, zanim złapaliśmy pierwszy oddech. Pokój wam – nie lękajcie się, to słowa dla nas, Polaków, szczególnie bliskie. Nie tylko, że o ten pokój i tożsamość ciągle było trzeba walczyć, ale przede wszystkim dlatego drogie są te słowa, że jakże często wypowiadał je nasz rodak, papież (…) [Jan Paweł II]…

Kiedy na moment zostajemy wyrwani z naszego dziwnego i drapieżnego świata i uzmysławiamy sobie, jaka jest wartość ludzkiego życia, ludzkiej godności, wolności i tych wszystkich łask, jakich my w naszych warunkach możemy doświadczać, gdy wspominamy i oddajemy poległym należną cześć – przez okienko wpada do nas z nieba promyk Bożej dobroci i zapewnienia, że On nas miłuje, że jest z nami, że błogosławi. A zaraz potem, kiedy ten pokój nas opanuje, otrzymujemy zadanie: „Jak Ojciec mnie posłał, tak i Ja was posyłam”. Mamy być nosicielami tego światła i pokoju. Jesteśmy posłani, by świat wokół nas nie zapomniał. By nie zapomniały dalsze pokolenia. By ich uczyć, mówić o wartościach, którymi warto się kierować, a gdy trzeba, coś dla nich poświęcić. (…)

jak